Σκηνοθεσία θεάτρου για παιδιά

Το θέατρο για παιδιά αφορά έργα που απευθύνονται σε παιδιά εώς 12 ετών. Η σκηνοθεσία τέτοιων έργων πρέπει να γίνεται με αίσθημα ευθύνης για την παιδαγωγική και ψυχαγωγική εμπειρία που δημιουργεί ο σκηνοθέτης. Μέσα από την εμπειρία μου στη σκηνοθεσία θεάτρου για παιδιά όλα αυτά τα χρόνια έχω καταλήξει σε μερικά σημαντικά συμπεράσματα που χρειάζεται να λάβει υπόψιν ο σκηνοθέτης ενός έργου για παιδιά:

1. Να γνωρίζει το κοινό του: Παρουσιάζουμε παραστάσεις για κάθε ηλικιακή ομάδα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών κάτω των τριών ετών, και πρέπει ο σκηνοθέτης να κατανοεί πού ακριβώς βρίσκεται κάθε ηλικιακή ομάδα όσον αφορά την ανάπτυξη και τα ενδιαφέροντα. Για παράδειγμα, ένα blackout μπορεί να είναι συναρπαστικό για ένα ενήλικο ή εφηβικό κοινό, αλλά μπορεί να τρομάξει τα πολύ μικρά μέλη του κοινού – τότε τα χάνετε.
2. Να θυμάστε ότι το παιδί μαθαίνει αλλά και βιώνει: Μην υποτιμάτε τα παιδιά , αλλά δημιουργείστε “χρόνο σκέψης”, ώστε να μπορούν να συνειδητοποιήσουν πλήρως τι συμβαίνει. Η αγωνία λειτουργεί καλά για μεγαλύτερης ηλικίας κοινό, αλλά τα πολύ μικρά παιδιά χρειάζονται άμεσες απαντήσεις. Στόχος η σαφήνεια και η απλότητα.
3. Μην διστάσετε να αγγίξετε δύσκολα θέματα: Πάντα θα πρέπει να υπάρχει ένα θετικό, συμπέρασμα όταν εξερευνάτε δυνητικά οδυνηρά θέματα, όπως ο θάνατος. Ένα παιδί δεν έχει εμπειρία στην οποία να στηριχθεί, επομένως σκέφτεται συχνά αυτά τα θέματα για πρώτη φορά. Πρέπει επίσης να είστε υπεύθυνοι. Εάν παρουσιάσετε, για παράδειγμα, βία, πρέπει να γίνει με τρόπο που να μην ενθαρρύνει τα μέλη του κοινού να πάνε και να τη δοκιμάσουν. Εάν το έργο αγγίζει δύσκολα θέματα, το πρόγραμμα της παράστασης θα πρέπει να περιλαμβάνει τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας και πηγές συμβουλών.
4. Παρακολουθήστε την παράσταση τακτικά: Παρατηρήστε τις αντιδράσεις του κοινού για να την προσαρμόσετε λαμβάνοντας υπόψη τυχόν ανησυχίες ή ευχάριστη εγρήγορση – που παρατηρείτε. Συνήθως τοποθετώ τον εαυτό μου σε μέρη που να μπορώ να βλέπω παράλληλα τα πρόσωπα των παιδιών.
5. Μην ξεχνάτε ποτέ ότι τα παιδιά είναι σωματικά μικρά: Δοκιμάστε να καθίσετε στο πάτωμα κατά τη διάρκεια των προβών για μια ματιά από τα μάτια ενός παιδιού. Ελέγξτε τις οπτικές γωνίες. Δεν μπορείτε, για παράδειγμα, να χρησιμοποιήσετε το πάτωμα του χώρου παιχνιδιού, εκτός εάν η περιοχή καθισμάτων έχει αρκετά απότομη κλίση. Ίσως χρειαστείτε εξέδρες.

Πέρα από αυτά, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε:

• Δώστε έμφαση στη διαδραστικότητα: Τα παιδιά λατρεύουν να συμμετέχουν στην παράσταση, γι’ αυτό βρείτε τρόπους να τα ενθαρρύνετε να σηκωθούν, να κινηθούν και να μιλήσουν.
• Χρησιμοποιήστε ζωντανή μουσική και ήχο: Η μουσική και ο ήχος μπορούν να προσθέσουν ενέργεια και ενθουσιασμό στην παράσταση και να βοηθήσουν τα παιδιά να συγκεντρωθούν στην ιστορία.
• Ενθαρρύνετε τη φαντασία: Χρησιμοποιήστε απλά σκηνικά και κοστούμια για να αφήσετε χώρο στη φαντασία των παιδιών να καλπάσει.
• Κάντε το διασκεδαστικό! Το πιο σημαντικό είναι να διασκεδάσουν τα παιδιά. Εάν δεν περνούν καλά, δεν θα μάθουν τίποτα.

Συνεντεύξεις/ άρθρα/ αναφορές στη Θεατρομάθεια

• Συνέντευξη Αλίκη Κατσαβού στο Αθηνόραμα
• Συνέντευξη Αλίκη Κατσαβού στον Β.Παπαβασιλείου: Από το Α στο Ω (Cosmopoliti)
• Κριτική από τη Λουκία Σουγιά: Θέατρο.gr – Είδαμε “του τραγουδιού το παραμύθι”
• Culture Point: Συνέντευξη της Αλίκης Κατσαβού για το έργο της Θεατρομάθειας
• Συνέντευξη Αλίκη Κατσαβού στο Independent.gr για τη Θεατρομάθεια